The Dignity of Causality

Waarom ik mijn laatste reisverslag begin met een Engelse spreuk? Vanwege de geweldige betekenis ervan, een betekenis die direct verband houdt met de Global Prayer Gathering (GPG), het evenement dat ik in mijn vorige blog al noemde. In zijn openingswoord leende IJM-oprichter Gary Haugen de uitspraak van de Britse theoloog C.S. Lewis. Vrij vertaald betekent "the dignity of causality" dat God ons de waardigheid en eer verschaft van het directe verband tussen ons bidden en Gods ingrijpen in de wereld. Kortom, de spreuk gaat over de kracht van het gebed.

Zoals ik al schreef is de GPG een evenement waarbij medewerkers van IJM's veld- en partnerkantoren naar Washington reizen om bijna 1500 IJM supporters te vertellen over IJM’s werk in het veld, en bovenal om samen te bidden voor Gods zegen hierover. Hoe de GPG was kan ik denk ik het best vertellen via een tweetal verhalen.

Het eerste verhaal werd mij verteld door Victor, één van IJM’s investigators (‘rechercheurs'). Victor vertelde mij hoe hij eind 2013 samen met een collega-investigator een undercoveroperatie uitvoerde om slavernij op Lake Volta in kaart te brengen. Lake Volta is een immens meer in Ghana waar naar schatting zo’n 10.000 jongens – soms amper 5 jaar oud – gevangen worden gehouden om vis te vangen voor hun meesters. Om te achterhalen hoe en waar deze slavernij plaatsvindt moest IJM manieren vinden om de slavenhouders en slachtoffers zelf te spreken.

Met dat doel werd op minutieuze wijze een undercoveroperatie op poten gezet. Victor en zijn collega werden zogenaamd de eigenaren van een keten van visrestaurants in Amerika en gingen naar Ghana als potentiële klanten van de slavendrijvers. Het niet-bestaande visbedrijf van de investigators had een complete website, en Victor en zijn collega droegen T-shirts en visitekaartjes met het bedrijfslogo. “Verbazingwekkend hoe snel slavendrijvers hun schild laten zakken wanneer ze denken dat ze geld kunnen verdienen,” vertelde Victor, “maar wij mogen natuurlijk nooit onze dekking laten zakken en zeggen wie we werkelijk zijn.” Hij vervolgde zijn verhaal. "Terwijl ik tijdens de undercoveracties met een booteigenaar stond te praten, pakte een van de aanwezig jongens mijn collega bij de arm. De jongen heette Gideon. ‘Neem me mee,’ smeekte Gideon, ‘want ik wordt door deze man mishandelt en misbruikt.’ Hij doelde op de man met wie ik stond te praten. Hij liet mijn collega zijn verse littekens zien, maar die vertelde hem dat hij helaas niets voor Gideon kon betekenen. Ze waren hier ten slotte slechts voor de vis. Maar Gideon hield aan, trok een ander jongetje naar zich toe en trok diens T-shirt omhoog. ‘Laat ons hier niet achter, deze man mishandelt ons. Kijk, nu pakt hij hem. Neem ons alstublieft mee!’ Op de blote rug van het andere jochie waren diepe, verse wonden te zien. Uiteindelijk heeft mijn collega Gideon in het oor gefluisterd dat hij voor hem terug zou komen.”

Begin 2015 voerde IJM haar eerste reddingsoperatie uit op Lake Volta. De actie droeg de naam “Operation Gideon”. In alle vroegte gingen de schepen met IJM medewerkers en lokale politie het meer op om slachtoffers te bevrijden. Er waren flinke tegenslagen en technische problemen met de boten, maar uiteindelijk werden die ochtend voor het eerst op Lake Volta drie jongens bevrijd. En één van hen was… Gideon!

De tranen biggelden over Victor’s wangen toen hij me vertelde dat Gideon sinds zijn ontmoeting met Victor’s collega dagelijks gebeden had voor zijn bevrijding, en dat 'ie zijn vrienden verteld had dat de witte man hem zou komen halen. Victor, een ervaren onderzoeker die tijdens talloze operaties al zo veel ellende gezien had – de pijn van jonge meisjes in Cambodja en de Filippijnen, van families gevangen in steengroeven in India, van beroofde weduwen in Afrika –, een man die al zo vaak moest optreden als schijnbaar onderdeel van een systeem van meedogenloze onderdrukking zonder op dat moment in te kunnen grijpen omdat de daadwerkelijke redding pas later komt; deze man huilde toen hij vertelde over de vreugde die hij en zijn collega ervoeren toen ze hun belofte hadden kunnen houden richting Gideon en hem en andere slachtoffers op Lake Volta het geschenk konden aanbieden van de vrijheid.

Victor’s verhaal geeft ons een inkijkje in een wereld van diepe duisternis en wanhoop, maar van hoop wanneer mensen als Victor zich met Gods hulp met hart en ziel inzetten voor recht voor hun onderdrukte medemens.

Het tweede verhaal hoorde ik tijdens één van de plenaire GPG-sessies. Sanjay, directeur van ons veldkantoor in Cebu, vertelde een indringend verhaal over een bevrijdingsactie die daar het afgelopen jaar plaats vond. Samen met lokale partners hadden IJM medewerkers ontdekt dat zich in een bepaald gebouw een bordeel moest bevinden. Pas na uren zoeken werd een geheime gang gevonden die leidde naar een kamertje waar vrouwen door hun ontvoerders verkracht werden om hen te breken en klaar te maken voor exploitatie in de seksindustrie. Bij het zien van afbeeldingen van het kamertje van amper twee bij drie meter rezen de haren me ten berge. Verschrikkelijk. In het kamertje vond IJM inderdaad zes jonge vrouwen. Ze waren gevonden. Vanaf nu waren ze vrij.

Sanjay vertelde hoe hij zelf, als lid van de laagste klasse in het Indiase kastensysteem, ook wel bekend als ‘de onaanraakbaren’, ervaren had dat het verschil tussen verdriet en intens geluk de stap naar vrijheid is. Hij vertelde dat de zes bevrijde jongedames wonderbaarlijk snel opknapten, en dat één van hen onlangs van al haar spaargeld een Bijbel had gekocht. Plotseling zei Sanjay dat wij drie van deze zes jonge vrouwen zouden ontmoeten, en het volgende moment verschenen op de enorme schermen drie jonge dames die nog maar een paar maanden geleden gevangen zaten in een ondergrondse hol. Wat een fantastische aanblik. Vol enthousiasme beantwoordden de drie Sanjay’s vragen over hun gezondheid, toekomstdromen en gebeden. Eén van de meisjes vroeg of wij wilden bidden dat haar familie God mocht leren kennen, een ander wilde graag weer net zo mooi worden als ze vroeger was.

Deze twee verhalen maakten grote indruk op me. Ik realiseerde me dat dit is hoe bevrijding eruit ziet, dat dit is wat er gebeurt wanneer mannen als Victor en Sanjay (en wij!) de Bijbelse roeping serieus nemen om te strijden voor recht voor de weduwe en de wees. Dit is de terugkeer van menselijke waardigheid. Dit is wat C.S. Lewis bedoelde met “the dignity of causality”. Want op het gebed wil God grote wonderen doen in Ghana, India en elders.

Dit zijn mijn laatste dagen in de Verenigde Staten. De afgelopen week had ik een paar afsluitende bijeenkomsten op kantoor, en komend weekend kan ik nog door de straten van D.C. wandelen en interessante plekken bezoeken. Afscheid nemen van mijn vrienden en collega’s hier is niet fijn, maar ik reis volgende week dinsdag en woensdag terug naar een land waar hele mooie dingen op mij wachten. En ik reis terug met een overvloed aan ervaringen, een hoofd vol herinneringen, en een hart vol dankbaarheid.

Adieu.